Οι μαγευτικές διαδρομές στο χωριό και στη γύρω περιοχή με την υπέροχη θέα και την πλούσια βλάστηση, τα μονοπάτια της φύσης κατά μήκος του Σέτραχου ποταμού αποτελούν πρόκληση για τους πεζοπόρους. “Το Μονοπάτι Μελέτης της Φύσης” είναι μοναδική εμπειρία.
Το Μονοπάτι Μελέτης της Φύσης Καλοπαναγιώτη
Γεωγραφική τοποθέτηση – Φυσιογνωμία – Αποστάσεις
Το μονοπάτι μελέτης της φύσης Καλοπαναγιώτη – Οίκου βρίσκεται στη βόρεια Μαραθάσα σε απόσταση 70 χιλ. από τη Λευκωσία και τη Λεμεσό. Η προσέγγιση σε αυτό γίνεται μέσω της κοινότητας Καλοπαναγιώτη ακολουθώντας τη σηματοδότηση που οδηγεί στο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή. Το μονοπάτι εκτείνεται στις βουνοπλαγιές απέναντι από την κοινότητα Καλοπαναγιώτη σε υψόμετρο 650 μέχρι 867 μέτρων και έχει μήκος έξι χιλιόμετρα. Σημειώνεται στο χάρτη με πράσινο χρώμα. Παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον από περιβαλλοντικής πλευράς αφού έχουν καταγραφεί από το Τμήμα Δασών πολλά είδη φυτών. Αυτό όμως που μαγεύει τον πεζοπόρο είναι η απερίγραπτη θέα της κοιλάδας της βόρειας Μαραθάσας που απλώνεται μπροστά του μαζί με τα γραφικά χωριά της τον Οίκο, τις Γερακιές, τον Καλοπαναγιώτη, το Μουτουλλά και τον Πεδουλά.
Το σύνολο της προτεινόμενης κυκλικής διαδρομής με αφετηρία και τέλος το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή έχει μήκος 4.6 ή 6 χιλιόμετρα ανάλογα με την επιλογή και την αντοχή των πεζοπόρων. Μέρος της διαδρομής είναι δυνατό να διανύσει κάποιος με αυτοκίνητο με τετρακίνηση, εάν εξασφαλίσει οδηγό. Πεζός θα πρέπει να καλύψει απόσταση δύο χιλιομέτρων. Η κυκλική αυτή διαδρομή ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις όχι μόνο των μελετητών της φύσης αλλά και επισκεπτών με ευρύτερα ενδιαφέροντα. Ο επισκέπτης μπορεί στην αρχή ή στο τέλος της διαδρομής να επισκεφτεί το Μοναστήρι του Λαμπαδιστή με τις μοναδικές τοιχογραφίες και τον τάφο του Αγίου, να δει το ενετικό γεφύρι και τις ιαματικές πηγές, να ξεναγηθεί στο Εικονοφυλάκιο και στο Μουσείο του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Κυρηνείας Λαυρεντίου που είναι μέρος του Πολιτιστικού και Συνεδριακού Κέντρου, να προσκυνήσει στην Παναγία τη Θεοσκέπαστη και να ξεκουραστεί κάτω από την αιωνόβια περνιά με το καμπαναριό.
Η διαδρομή προσφέρει εναλλασσόμενες εικόνες φυσικής ομορφιάς αφού περνά μέσα από μικρές κοιλάδες με φυσική βλάστηση, αγριολούλουδα, θαμνώδη και δενδρώδη φυτά με τα μύρια χρώματα και τα αρώματα της Μυριανθούσας Γης.
Περιγραφή Πορείας
Τη διαδρομή αυτή παλαιότερα οι κάτοικοι χρησιμοποιούσαν για να πορευτούν στους οπωρόκηπους και στους αμπελώνες του «Τρουλινού» και του «Κοκκαλά». Σήμερα οι περισσότεροι αμπελώνες έχουν εγκαταλειφθεί, όμως οι αμυγδαλιές και τα λίγα φρουτόδεντρα που απόμειναν μαζί με την πλούσια φυσική βλάστηση κάνουν το τοπίο μαγευτικό ιδιαίτερα την άνοιξη.
Ο πεζοπόρος αφού προμηθευτεί το χάρτη του Μονοπατιού Μελέτης της Φύσης με τη γύρω περιοχή από το Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο περνά τη γέφυρα που ενώνει το χωριό με την αντίπερα όχθη του Σέτραχου ποταμού και το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή. Με απαραίτητο εφόδιο το πόσιμο νερό προχωρά προς το ξωκλήσι της Παναγίας της Θεοσκέπαστης. Αφού ξαποστάσει στη σκιά της αιωνόβιας περνιάς – καμπαναριό που βρίσκεται υπό την προστασία του Tμήματος Δασών (700 χρονών περίπου), θα ανηφορίσει προς τον Τρουλινό το πάλαι ποτέ κεφαλοχώρι της περιοχής και αργότερα την κατεξοχήν αγροτική περιοχή του Καλοπαναγιώτη.
Σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από την αφετηρία θα βρεθεί στο δίστρατο που οδηγεί στον Τρουλινό και προς την πύλη του Μονοπατιού που βρίσκεται στην τοποθεσία “Κοκκαλάς”. Η διαδρομή γίνεται πιο άνετη απ΄ εδώ και πέρα και προσφέρει μαγευτική θέα των χωριών που βρίσκονται κατά μήκος της Κοιλάδας του Σέτραχου ποταμού. Αφού ξεκουραστεί στο σημείο θέας ¨Α¨, θα φτάσει στην πύλη του Μονοπατιού, θα συμβουλευτεί το χάρτη που βρίσκεται στο σημείο αυτό και θα ακολουθήσει το στενό μονοπάτι που ακολουθεί το αργάκι του Κοκκαλά, και θα καταυθυνθεί προς τα σημεία της θέας ¨Β¨ και ¨Γ¨. Κατά μήκος του μονοπατιού τα ονόματα κάποιων χαρακτηριστικών για την περιοχή φυτών είναι αναγραμμένα σε ξύλινες πινακίδες. Η κλίση του μονοπατιού κυμαίνεται κατά μέσο όρο 11,4% – 13,3% με μέγιστο ποσοστό κλίσης 44,8%, γι΄αυτό χρειάζεται προσοχή και κατάλληλα παπούτσια. Πριν από το σημείο θέας ¨Β¨ έχει τη δυνατότητα όταν φτάσει στο μεγάλο πεύκο, που είναι και τόπος ξεκούρασης, να συντομεύσει τη διαδρομή και να κατηφορίσει προς Καλοπαναγιώτη. Αφού φτάσει στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο Καλοπαναγιώτη – Οίκου θα κατευθυνθεί αριστερά προς νότο.
Εάν συνεχίσει την πεζοπορία προς τα σημεία θέας “Β” και “Γ”, θα προχωρήσει προς το χωριό Οίκος και θα καταλήξει και πάλι στο δρόμο Οίκου – Καλοπαναγιώτη. Θα κατευθυνθεί αριστερά προς νότο για να τερματίσει στην αφετηρία που είναι το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή. Η διαδρομή περνά από τις τομοθεσίες Κοκκαλάς, Γναφκειό, Λουτρήδες που ήταν μικροί παλαιοί οικισμοί.
Στο χωριό έχει τη δυνατότητα να διανυκτερεύσει στα αγροτουριστικά καταλύματα, να γευματίσει στα εστιατόρια, να ξεκουραστεί στα καφενεία ή απλώς να επισκεφτεί τους άλλους χώρους ενδιαφέροντος και να δροσιστεί κάτω από τα πλατύφυλλα πλατάνια δίπλα στις ιαματικές πηγές.
Η πλούσια χλωρίδα του Μονοπατιού Μελέτης της Φύσης είναι εντυπωσιακή. Αμέτρητα είναι τα είδη των αγριολούλουδων της περιοχής μερικά με άνθη με λεπτό άρωμα και υπέροχα χρώματα όπως το άγριο αγιόκλημα ή τα δάκρυα της Παναγίας που βγαίνουν Μάρτιο-Απρίλιο. Εδώ κυριαρχούν τα θαμνώδη φυτά όπως οι λατζιές, οι τρεμιθκιές, οι σφένδαμνοι. Μερικά απ΄αυτά κάνουν εντυπωσιακά άνθη όπως οι μοσφιλιές, τα ρασιά, οι αντρουκλιές κ.ά. Τα δενδρώδη φυτά της περιοχής όπως είναι η Τραχεία Πεύκη, ο Δρυς, η Αμυγδαλιά κ.ά. προσφέρουν τη σκιά τους στους πεζοπόρους.
Αναφέρουμε λίγα μόνο από τα φυτά που καταγράφτηκαν από το Τμήμα Δασών κατά μήκος του μονοπατιού. Την πλούσια χλωρίδα και την ομορφιά του τοπίου οι λάτρεις της φύσης μπορούν να γνωρίσουν και να απολαύσουν καθ΄όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Μικρός αριθμός Φυτών Μονοπατιού Μελέτης της Φύσης Καλοπαναγιώτη
- Rubus sanctus – Βάτος
- Pistacia terbinthus – Τρεμιθκιά
- Cistus creticus – Ξισταρκά
- Pyrus amygdalus – Αμυγδαλιά
- Sarcopoterium spinosum – Μαζίν
- Clemantis cirrhoa – Κληματίς η Λευκάμπελος
- Quercus infectoria var. veneris – Βαλανιθκιά, Δρυς
- Capparis spinosa – Καππαρκά
- Asphodelus aestivus – Ασφόδελος
- Astragalus lusitanicus ssp. Orientalis – Αρκοκουτσιά
- Lamium amplexicanle – Σφυρού
- Arabis purpurca – Δάκρυα της Παναγίας
- Lonicera etrusca – Αγιόκλημα
- Papaver rhoeas – Παπαρούνα
- Viola odorata – Βιόλα η εύοσμος
- Pinus brutia – Αγριόπευκος
- Quercus alnifolia – Λατζιά
- Vicia lunata – Αρκόβικος
- Caly cotome villosa – Ρασιήν
- Crataegus azarolus – Μοσφιλιά
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΕΤΕ ΤΟΝ ΚΑΛΟΠΑΝΑΓΙΩΤΗ
ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΟΛΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΜΕ ΒΑΘΜΟ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ 0 – 1
1η διαδρομή – Βαθμός δυσκολίας 1 – Χάρτης Διαδρομών “Α”
ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ: Θεοσκέπαστη, Αλωνούδι (Σημείο θέας), Εικονοφυλάκιο, Ενετικό Γεφύρι, Ιαματικές πηγές.
Λαμπαδιστής – Παναγία Θεοσκέπαστη, επιστροφή με γραμμική πορεία ή κυκλική πορεία μέσω Κατασκήνωσης Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου – Αλωνούδι (μικρός λόφος μπροστά από τα κτήρια της κατασκήνωσης με παγκάκια για θέα της κοιλάδας και φωτογράφιση). Ακολουθείτε το μονοπάτι που ξεκινά στα δεξιά της εισόδου της κατασκήνωσης ακριβώς πάνω και πίσω από το Μοναστήρι και καταλήγει στο Εικονοφυλάκιο – Δρόμος μπροστά από το Εικονοφυλάκιο – Ενετικό Γεφύρι – Ξύλινο Γεφύρι – Ιαματικές πηγές – Μονοπάτι Χρυσόβρυσης – οδός Εθνομάρτυρα Λαυρεντίου – Μουσείο Λαυρεντίου – Λαμπαδιστής.
Κυκλική διαδρομή. Συστήνεται πρωί ή απόγευμα.
2η διαδρομή – Βαθμός δυσκολίας 1 – Χάρτης Διαδρομών “Α”
ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ: Νερόμυλος – Καφενεία – Συνεργατικό Παντοπωλείο – Τράπεζες – Άγιος Γεώργιος
Λαμπαδιστής – Ενετικό Γεφύρι – δρόμος προς ΠΕΟ και νερόμυλο – Ακολουθείτε το μονοπάτι της φύσης στα δεξιά πριν τα αναπαυτήρια ΠΕΟ προς νερόμυλο. Νερόμυλος με παγκάκια για ξεκούραση – συνεχίζει το μονοπάτι από το πάνω μέρος του νερόμυλου προς οδό Λαμπαδιστή – Λεωφ. Μάρκου Δράκου – Καφενεία (εφημερίδες) – Συνεργατικό παντοπωλείο – Τράπεζα – Συνεργατικό Ταμιευτήριο. Επιστροφή από την οδό Βίκτορα Ζεμπετού που καταλήγει στην Αγία Μαρίνα ή στη νέα γέφυρα ή από την οδό Αγίου Γεωργίου που καταλήγει στην Παναγία Θεοτόκο.
Κυκλική διαδρομή. Συστήνεται το πρωί ή απόγευμα.
3η διαδρομή – Βαθμός δυσκολίας 0 – Χάρτης Διαδρομών “Β”
ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ: Ενοριακοί Ναοί, Μπαλκόνια δρόμου με θέα
Λαμπαδιστής – Νέα Γέφυρα Λαμπαδιστή – Οδός Εθνομάρτυρα Λαυρεντίου – Μουσείο Λαυρεντίου – Αγία Μαρίνα – Παναγία Θεοτόκος – Φτάνετε στη συμβολή των οδών Παναγίας Θεοτόκου και Μάρκου Δράκου και επιστρέφεται ακολουθώντας την ίδια πορεία.
Γραμμική διαδρομή. Συστήνεται το απόγευμα.
4η διαδρομή – Βαθμός δυσκολίας 1 – Χάρτης Διαδρομών
ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ: Θέα Κοιλάδας – Πηγή Φάραγγα.
Λαμπαδιστής – Δρόμος Οίκου – Ακολούθως στρίβετε αριστερά ακολουθώντας το μονοπάτι προς Φάραγγα – Γεφύρι – Πηγή Φάραγγα – Οδός Παναγίας Θεοτόκου – Αγίας Μαρίνας – Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο – Πλατεία Λαμπαδιστή.
Κυκλική διαδρομή. Συστήνεται πρωί ή απόγευμα.
ΜΑΚΡΙΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΜΕ ΒΑΘΜΟ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ 2 – 3
5η διαδρομή – Βαθμός δυσκολίας 1
ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ: Άγιος Κυριακός – Γεφύρι Κάτω Μύλου – Υδατοφράκτης
Λαμπαδιστής – Νέα Γέφυρα – οδός Εθνομάρτυρα Λαυρεντίου – οδός Παναγίας Θεοτόκου – οδός Πολισποράς μέχρι Αγ. Κυριακό – Ακολουθείτε το μονοπάτι προς Γεφύρι Κάτω Μύλου – Υδατοφράκτης (για το ιχθυοτροφείο πρέπι να περπατήσετε στην κύρια οδική αρτηρία και χρειάζεται προσοχή).
Επιστροφή μέσω Οίκου ή Καλοπαναγιώτη
6η διαδρομή – Βαθμός δυσκολίας 3 – Χάρτης Διαδρομών “Γ”
Κυκλική διαδρομή προς Μονοπάτι Μελέτης της Φύσης μήκους 4.6 χλμ. η 6 χλμ.
Λαμπαδιστής, Παναγία Θεοσκέπαστη, Δρόμος προς Τρουλλινό, Δρόμος προς Κοκκαλά, Οίκο. Από την πύλη του μονοπατιού προχωράτε στο Μονοπάτι Μελέτης της Φύσης η ακολουθείτε το χωματόδρομο που καταλήγει στο χωριό Οίκος. Και στις δύο διαδρομές έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε τη μαγευτική θεά της κοιλάδας του Σέτραχου ποταμού.
7η διαδρομή – Βαθμός δυσκολίας 2 – Χάρτης Καλοπαναγιώτη
Βυζαντινή διαδρομή που περιλαμβάνει όλες τις εκκλησίες και τα ξωκλήσια του Καλοπαναγιώτη
ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ: Μοναστήρι Αγίου Ιωάννη Λαμπαδιστή, Άγιος Ανδρονίκος, Άγιος Σέργιος, Αρχάγγέλος, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Κυριακός, Παναγία Θεοσκέπαστη.
Αρχή και τέλος Πλατεία Αγ. Ιωάννη Λαμπαδιστή. Βλέπε χάρτη Καλοπαναγιώτη.
Κυκλική διαδρομή που είναι δυνατό να κατανεμηθεί σε μικρότερες διαδρομές.
Σημείωση: Αρχή και τέλος όλων των διαδρομών είναι το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή.